Çalışan Sayısına Göre İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir?
İşyerinde çalışan işçilerine sayısına bağlı olarak ortaya çıkan işveren yükümlülükleri SGK Mevzuat, İş Mevzuatı ve İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı açısından aşağıda ayrıntılı olarak belirtilmiştir.
Sosyal Güvenlik Mevzuatı Açısından İşveren Yükümlülükleri
– Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 nci maddesi uyarınca; 10’dan az çalışanı bulunan işyerlerinde, ayda 30 günden az gösterilen sigortalıların eksik gün nedenlerine ilişkin belgelerin eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu ekinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi gerekir. 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde ise eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterlidir.
İş Mevzuatı Açısından İşveren Yükümlülükleri
– İşyerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılıyorsa işyeri iş güvencesi kapsamına girer ve İş Kanunun 18 inci maddesi uyarınca iş güvencesi kapsamına giren işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işverenin, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanması gerekir. Aksi halde çalışan işe iade davası açabilir. Yer altı işlerinde çalışan işçilerde altı aylık kıdem şartı aranmaz.
– İş Kanunun 29 uncu maddesi uyarınca, 20 veya daha fazla çalışanı olan işyerlerinde işveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi (10 veya daha fazla işçi) çıkarmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek zorundadır.
– İş Kanunun 30 uncu maddesi uyarınca, elli veya daha fazla çalışanı olan özel sektör işyerlerinde işveren en az yüzde üç engelli işçi çalıştırmak zorundadır. Yüzde üç oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür.
– İş Kanunun 32 nci maddesi ve Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik uyarınca; Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısı en az 10 olan işverenler, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler.
– Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin 15 inci maddesi uyarınca, işçi sayısı 100’den fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulması zorunludur.
– İş Kanunun 115 inci maddesi uyarınca; ,işyerinde 150 ve daha fazla işçi çalıştırılması halinde, işçilerin ve ailelerinin gerekli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla işçiler tarafından kurulacak tüketim kooperatiflerine işverenlerce yer tahsisi yapılabilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Açısından İşveren Yükümlülükleri
– 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 6 ncı maddesi uyarınca, on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekim dışında diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunludur. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.
– 6331 sayılı Kanunun 20 nci maddesi uyarınca işveren, 2 ile 50 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 1, 51 ile 100 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 2, 101 ile 500 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 3, 501 ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 4, binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 5, ikibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde 6 çalışan temsilcisi görevlendirmek zorundadır.
– 6331 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca işveren; 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmak zorundadır.
–İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in 12 nci maddesi uyarınca işveren; az tehlikeli sınıfta yer alan ve 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için, tehlikeli sınıfta yer alan ve 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 250 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde ise her 250 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirmek zorundadır. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda işveren ayrıca işyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB) kurar.
– İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in 12 nci maddesi uyarınca işveren; az tehlikeli sınıfta yer alan ve 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için, tehlikeli sınıfta yer alan ve 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirmek zorundadır. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda işveren ayrıca işyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB) kurar.
– Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’in 13 üncü maddesi uyarınca; 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta ve Yönetmelik EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunludur. Aynı şekilde, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın Yönetmelik EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.
Diğer Mevzuatlardaki Yükümlülükler:
– 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunun 18 inci maddesi uyarınca; 10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmelerin, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırmaları gerekir. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur.
kaynak:isvesosyalguvenlik.com
Sosyal Güvenlik Mevzuatı Açısından İşveren Yükümlülükleri
– Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 nci maddesi uyarınca; 10’dan az çalışanı bulunan işyerlerinde, ayda 30 günden az gösterilen sigortalıların eksik gün nedenlerine ilişkin belgelerin eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu ekinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmesi gerekir. 10 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde ise eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterlidir.
İş Mevzuatı Açısından İşveren Yükümlülükleri
– İşyerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılıyorsa işyeri iş güvencesi kapsamına girer ve İş Kanunun 18 inci maddesi uyarınca iş güvencesi kapsamına giren işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işverenin, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanması gerekir. Aksi halde çalışan işe iade davası açabilir. Yer altı işlerinde çalışan işçilerde altı aylık kıdem şartı aranmaz.
– İş Kanunun 29 uncu maddesi uyarınca, 20 veya daha fazla çalışanı olan işyerlerinde işveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi (10 veya daha fazla işçi) çıkarmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek zorundadır.
– İş Kanunun 30 uncu maddesi uyarınca, elli veya daha fazla çalışanı olan özel sektör işyerlerinde işveren en az yüzde üç engelli işçi çalıştırmak zorundadır. Yüzde üç oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür.
– İş Kanunun 32 nci maddesi ve Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik uyarınca; Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısı en az 10 olan işverenler, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler.
– Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin 15 inci maddesi uyarınca, işçi sayısı 100’den fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulması zorunludur.
– İş Kanunun 115 inci maddesi uyarınca; ,işyerinde 150 ve daha fazla işçi çalıştırılması halinde, işçilerin ve ailelerinin gerekli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla işçiler tarafından kurulacak tüketim kooperatiflerine işverenlerce yer tahsisi yapılabilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Açısından İşveren Yükümlülükleri
– 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 6 ncı maddesi uyarınca, on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekim dışında diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunludur. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.
– 6331 sayılı Kanunun 20 nci maddesi uyarınca işveren, 2 ile 50 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 1, 51 ile 100 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 2, 101 ile 500 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 3, 501 ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 4, binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 5, ikibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde 6 çalışan temsilcisi görevlendirmek zorundadır.
– 6331 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca işveren; 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmak zorundadır.
–İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in 12 nci maddesi uyarınca işveren; az tehlikeli sınıfta yer alan ve 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için, tehlikeli sınıfta yer alan ve 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 250 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde ise her 250 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirmek zorundadır. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda işveren ayrıca işyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB) kurar.
– İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in 12 nci maddesi uyarınca işveren; az tehlikeli sınıfta yer alan ve 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için, tehlikeli sınıfta yer alan ve 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirmek zorundadır. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda işveren ayrıca işyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB) kurar.
– Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’in 13 üncü maddesi uyarınca; 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta ve Yönetmelik EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir emzirme odasının kurulması zorunludur. Aynı şekilde, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın Yönetmelik EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.
Diğer Mevzuatlardaki Yükümlülükler:
– 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunun 18 inci maddesi uyarınca; 10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmelerin, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırmaları gerekir. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur.
kaynak:isvesosyalguvenlik.com
Hiç yorum yok