Aile Şirketlerinde Yönetici Tipleri
Aile şirketlerinde iki tip yöneticiden bahsedebiliriz. Birincisi aile üyesi yönetici. İkincisi ise, aile üyesi olmayan yönetici. Bu yazımda her iki tip yöneticiyi performansları, verimlilikleri ve onlara şirketin bakış şeklini değerlendireceğim.
Öncelikle söylemem gerekir ki aile bireylerinin aile mensubu olmayan çalışanlarla aynı yeterlilik düzeyine ulaşmadıkça işletmeye alınmaması gerekir. Bu kişilere işletmenin kapısı aile mensubu oldukları gerekçesiyle değil, meziyetlerine bakılarak açık tutulmalıdır.Şirkette görev yapan aile mensupları açısından diğer kritik bir ölçüt de saygınlıktır.Aile üyeleri itibar görmeyi meziyetleri ve performanslarıyla hak etmelidirler.İşletme içinde saygı uyandırmayan aile mensuplarının şirkette yeri olmamalıdır.Bir zamanlar çalıştığım bir şirkette, şirket sahibinin oğlu CEO konumundaydı. Bu kişinin aile dışından gelen profesyonel yönetim ekibi içinde hiç itibarı yoktu.Şirketi, yönlendirmeeksikliğinden kaynaklanan bir moralsizlik ve performans zafiyeti sarmıştı. Saygınlık var gibi gösterilmeye çalışılsa da aslında yoktu.
Çalışmak istemeyen tembel yapıda ki aile üyeleri ne olursa olsun şirkete dahil edilmemelidir.Burada bahsettiğim tembel aile üyelerinin yetenekleri ve eğitimleri çok iyi olabilir.Ancak zoraki çalışan bir yönetici ister aile içinden isterse aile dışından olsun şirkete zamanla zarar verecektir.
Ayrıca aile üyesi olan çalışan zamanla liderlik konumuna ulaşma potansiyeli olan ve üst düzey yöneticilik yapabilecek çapta biri değilse, onu şirketten uzak tutmak için kendisine belli bir maaş bağlanması bile düşünülebilir.Çünkü yetersiz biri şirketi kötü yönetip yanlış yönlendirmelerle şirkete en büyük zararı verecektir.
Zaten aile şirketlerinin stratejik yönetimlerinde üst düzey görevlerde en az birkaç aile dışından üst düzey yönetici çalışmasında çok fayda olduğunu biliyor ve deneyimliyoruz.
Sadece Türk aile şirketlerinde olduğunu sandığım, aslında Amerikan aile şirketlerinde de aynısının yaşandığı iki durum daha var. Birincisi; aile şirketinde çalışmaya başlayacak bireyin öncelikle şirketin alt kademelerinde göreve başlayarak yavaş yavaş ya da birden yükselmesi.Bazı şirketler fikri de doğru bulmuyor. İkincisi de; ideal olanın, bu bireylerin aile şirketine girmeden önce farklı başka şirketlerde birkaç yıl çalışıp, pratik deneyim kazanması olduğunu öne sürüyorlar.
Terfi söz konusu olduğunda da aile şirketi yönetiminin son derece şeffaf ve tarafsız olması gerekiyor. Performansıyla, vizyonuyla, çalışkanlığı ve başarılarıyla kendini ispatlamış çalışanların terfi almaları doğru olacaktır.
