İş Stresi Belirtileri ve Baş Etme Yöntemleri

Örgütsel Stres Belirtileri

Örgütsel stres üretim ve verim kaybına neden olurken, diğer bir taraftan çalışanın işe

devamsızlığı ve sağlık harcamalarının artması gibi belirtileri bulunmaktadır. Örgütsel stres

belirtilerinin aşağıdaki şekilde sıralanması 

Verimlilik azalması

Yöneticilerin hatalı kararlar alması

Çalışma ilişkilerinde kesintiler

Çalışanlar arasında geçimsizlik

İşe devamsızlık, işe geç gitme

İşten ayrılma

İş tatminsizliği

Örgütsel moral zayıflığı

Örgütsel bağlılığın azalması, yabancılaşma

Gerek bireysel, gerek örgütsel stres belirtilerinin hepsin aynı anda olması gerekmez. Önemli

olan belirtilerin yoğunluğu ve süresidir.

Stresle Başa Çıkma Yöntemleri

Stresle başa çıkma yöntemleri iki grup altında incelenebilir. Birinci grup bireysel yöntemler,

ikinci grup ise örgütsel yöntemlerdir.

Bireysel Yöntemler

Bireyler dört şekilde stresle başa çıkabilir :

1.  Bedenle başa çıkma yolları: Gevşeme teknikleri, çeşitli egzersizler ve beslenme programlarının uygulanması bu gruba dahil edilebilir.

2.  Zihinsel başa çıkma yolları: Gerilime ve uyumsuzluğa neden olan etkenlerden uzak durma,

zihinsel düzenleme ve dönüşüm tekniklerini içerir.

3.  Davranışla başa çıkma yolları:  Davranışla stresle mücadelenin en etkin yolu “A” tipi davranış

biçimlerinin değiştirilmesidir.

4.  İnançla başa çıkma yolları: İnsanın kendisini manevi olarak geliştiren, iç zenginlik

kazandıran, etik değerlere uygun şekilde uygun yaşayarak içsel huzuru sağlaması ile stresle

başa çıkması mümkündür.

Stresle başa çıkmanın diğer bir yöntemi ise DKBY (Değiştir- Kabul Et- Boşver- Yaşam

Tarzını Yönet) modelini uygulamaktır. Bu model şu dört aşamayı içermektedir 

Değiştir: Bir işe başlamadan önce iyice düşünmeyi, gerektiğinde hayır demeyi ve ardından

olumsuz durumu değiştirmeyi ve neden olduğu stresi ortadan kaldırmayı içerir.

Kabul Et: Kontrol edilemeyen koşulları öfkelenmesen kabul etmeyi ve pozitif yaklaşımı

kaybetmemeyi içerir.

Boşver: İşleri üst üste eklememeyi, acelecilikten, öfke ve rekabetten, düşmanlıktan vazgeçmeyi içerir.

Yaşam Tarzını Yönet: Bu adım, çeşitli egzersiz, diyet ve rahatlama yöntemlerini içerir, stres

kaynaklarını ortadan kaldırmayı hedefler.

Örgütsel Yöntemler

İş yaşamından kaynaklanan stresle başa çıkma stratejileri, çalışanların iş stresini azaltmak için

örgüt düzeyindeki stres kaynaklarının kontrol edilmesi ve azaltılması için yapılan yönetsel

düzenlemelerdir. Örgütsel stresin azaltılması için şu stratejiler kullanılabilir :

Destekçi bir örgütsel hava yaratmak: Daha az merkeziyetçi, karar katılımı sağlayan, yukarı

doğru iletişim akışına izin veren bir yapı kurulması stres düzeyini azaltıcı hatta önleyici rol

oynayabilmektedir.

Görevlerin zenginleştirilmesi: Zenginleştirilmiş görevler daha rutin ve yapılandırılmış işlere

göre stres kaynaklarının azalmasını sağlamaktadır.

Örgütsel rollerin belirlenmesi ve çatışmaların azaltılması: Örgütsel rollerin belirsizliği ve

çatışmaların azaltılması örgütsel stresi azaltacaktır. Görevleri, çalışana açık ve net biçimde

bildirilmeli, istenen hedefler çalışana sunulmalıdır.

Örgütlerde mesleki ilerleme planlaması yapılmalı, terfi ve geçişler çalışan kararı dahilinde yapılmalıdır.